عقیق یا آگات از سنگهای نیمه قیمتی است. کلکسیون میتریدات، شاه پونتوس، که شامل حدود 4 هزار کاسه عقیق بوده است، توجه خاص و میزان اشتیاق به این سنگ را نشان میدهد
عقیق جزو کانیهایی است که از چند عنصر شیمیایی تشکیل شده است. عقیق سنگی سیلیسی و نوعی از در کوهی است. ترکیب شیمیایی آن سیلیس است و البته گاهی عناصری نظیر Al،Fe، Mg، Ca، Ni، Cr در کنار آن قرار میگیرد. ویژگی عقیق ریزدانه بودن آن و روشنی رنگش است. عقیق نیمه شفاف، مات و دارای جلای شیشهای است.
عقیق به رنگهای سفید تا خاکستری تیره و سیاه، زرد تا قرمز، سبز و آبی روشن است و در میان جواهرات درجه دوم سنگی مشهور است. بهترین آن سرخ، زرد و سفید است. گونهای از آن که ذرات فراوان میکا دارد و براق است دلربا نامیده میشود.
شکل بلورهای عقیق، نازک و شش گوش است. این کانی در هیدروکسید پتاسیم (KOH) حل میشود.
واژه عقیق از اسم رودخانهای به نام آگات در شبه جزیره سیسیل مشتق شده است. احتملاً از بستر این رودخانه در ایام قدیم قلوه سنگهای عقیق به دست میآمده است. عقیقهایی که در گذشته از معادن آلمان استخراج میشدند، دارای رنگهای قرمز صورتی و قهوهای بوده و بین این لایهها گاهی نیز نوارهای خاکستری رنگ دیده میشود. این معادن امروزه قابل استفاده نیستند.
مهمترین محل یافت بلورهای عقیق در قرن نوزدهم میلادی در نزدیکی ایدار اوبرشتاین در آلمان قرار داشت. عقیقهای برزیلی برای حکاکی بسیار مناسب هستند. در کشورهای چین، هندوستان، مالاگاسی، مکزیک و نقاط مختلف آمریکا نیز معادن مهم عقیق وجود دارد.
از زمانهای بسیار دور عقیق رنگ میشدهاند، از سه هزار سال پیش مصریها از عقیق تراش داده شده برای ساختن مهره، نگین انگشتری و تزیین ظروف استفاده میکردند.
خصوصیات گوهر
شفافیت: مات تا کدر
سختی مو: 7-6.5
وزن مخصوص: 2.90-2.55
ضریب شکست نوری: 1.54-1.53
خواص نوری: _
بازگشت نوری: AGG
شکست دوگانه: 0.004
تفرق نور: _
سیستم کریستالی: تری گونال
رنگ سائیدگی: سفید
فرم شکستگی: صدفی ،دانه دانه
کیلواژ: ندارد
جلاء: چرب ،شیشه ای
ترکیب شیمیایی: Sio2
جرم مولکولی (gm): 60.08
فلورسانس: ضعیف (زرد ،نارنجی)